Puih Phyim - Nữ thủ lĩnh ở Ia Grai
Bà Puih Phyim được xem là trường hợp hiếm hoi của xã vì đảm nhận cùng lúc nhiều vai trò tại làng Dọch Tung: Bí thư Chi bộ (2010-2020), Trưởng thôn (từ năm 2018 đến nay) và già làng (từ năm 2015 đến nay). Bà Phyim trải lòng: “Tôi muốn dành nhiều thời gian hơn cho gia đình, con cái sau những năm tháng miệt mài công tác xã hội. Nhưng bà con thấy mình nói tốt, nói có lý, có tình, phân tích mọi việc rõ ràng nên tin tưởng. Vì vậy, tôi không thể chối từ”.
Bà Puih Phyim chia sẻ: “Trong công tác tại làng, mình luôn đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu. Khi được chuyển tải các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, mình luôn tìm cách tuyên truyền đến Nhân dân một cách hiệu quả nhất. Tuy nhiên, tuyên truyền thì dễ nhưng để dân nghe và làm theo thì rất khó. Vậy nên mình luôn cố gắng để gia đình mình trở thành một gia đình gương mẫu, nề nếp, con cháu học hành đến nơi đến chốn và đi đầu trong mọi hoạt động, công việc”.
“Để người dân nghe và làm theo, mình luôn theo sát dân từ những việc nhỏ nhất. Ví như, đến các ngày lễ lớn của đất nước, nếu thấy các hộ dân trong làng không treo cờ thì gia đình mình sẽ là người đứng ra làm việc đó. Chồng mình sẽ đi chặt cây để làm cột cờ, còn mình sẽ đến tận nhà người dân để treo cờ lên. Trong công tác tuyên truyền phòng chống COVID-19, không chỉ vận động người dân thực hiện tốt 5k, đối với những cá nhân còn khó khăn hay chủ quan không đeo khẩu trang thì mình sẽ lấy tiền quỹ làng để mua khẩu trang phát tận nhà cho người dân”, bà Puih Phyim cho biết thêm.
Tạo sự chuyển biến trong nếp nghĩ, cách làm của người dân
Nữ già làng đầu tiên ở Dọch Tung luôn nung nấu phải tạo sự chuyển biến trong nếp nghĩ, cách làm của người dân. Sau khi nắm bắt nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, bà đề xuất với cấp ủy, chính quyền địa phương hỗ trợ người dân sửa chữa nhà ở, cây - con giống và vốn vay để phát triển sản xuất. Mặt khác, mỗi khi họp làng, bà đều tuyên truyền, vận động người dân cải tạo vườn tạp, tận dụng diện tích để trồng rau, trồng cây ăn quả. Bà khuyến khích người dân mạnh dạn vay vốn đầu tư trồng trọt, chăn nuôi.
“Thời gian đầu, người dân vẫn còn e ngại, sợ vay vốn rồi làm không hiệu quả, trả không được nợ. Tôi giải thích để bà con hiểu, nhu cầu bao nhiêu thì vay bấy nhiêu và sử dụng nguồn vốn vay cho đúng mục đích. Mình có đất đai, có sức khỏe, chỉ cần chịu khó, kinh tế ắt sẽ mạnh, không việc gì phải sợ” - bà Phyim nói.
“Miệng nói, tay làm”, bà trực tiếp xuống từng hộ vừa hướng dẫn, vừa kiểm tra. Nếu phát hiện gia đình nào sử dụng vốn vay sai mục đích, bà yêu cầu thu hồi ngay. Sự quyết liệt của nữ thủ lĩnh Puih Phyim từng bước giúp kéo giảm số hộ nghèo trong làng xuống còn 4 hộ. Đây là những hộ rất khó để cải thiện điều kiện kinh tế vì già yếu, tàn tật, neo đơn.
Điển hình là gia đình chị Rơ Châm Alônh. Không chồng, chị Alônh phải gồng gánh nuôi 2 con nhỏ, trong đó có 1 cháu bị câm điếc bẩm sinh, tay chân bị tật. Cuộc sống vốn đã chật vật, vài năm trở lại đây, chị còn nuôi thêm người cô ruột gần 80 tuổi. “Già Phyim thường xuyên ghé nhà, lúc cho cái này, lúc cho cái kia. Có già động viên, giúp đỡ, mình có thêm động lực để vượt qua khó khăn trong cuộc sống” - chị Alônh cảm kích.
Nữ già làng giỏi dân vận
Không chỉ giỏi dân vận, bà Puih Phyim còn là "luật sư" uy tín, công bằng của làng. Bà Puih Phyim cho hay, bà đã tham dự hơn 64 vụ hòa giải của dân làng liên quan đến các sự việc như mâu thuẫn vợ chồng, các vụ tranh chấp đất đai,… đặc biệt bà còn được mời đi hòa giải tại nhiều địa phương lân cận.
Không biết đi xe gắn máy nhưng chẳng kể đêm ngày, mưa nắng, chỉ cần trong làng có việc, bà Phyim đều kịp thời có mặt. Nắm rõ luật pháp lẫn lệ làng, cộng với khả năng tuyên truyền, vận động, bà giải quyết, phân tích mọi việc hợp lý, hợp tình. Nữ già làng cho rằng, nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn, xích mích trong gia đình đều xuất phát từ việc con cái, cha mẹ, vợ chồng cư xử thiếu tôn trọng lẫn nhau.
Vì vậy, sau khi nắm bắt vấn đề, bà phân tích: Vợ chồng lấy nhau là để yêu thương, trân trọng, giúp đỡ nhau. Có việc gì cũng phải bàn bạc, thống nhất chứ tuyệt đối không được đánh đập, hành hung. Cha mẹ, con cái phải thuận hòa. Con cái phải lễ phép với cha mẹ. Ngược lại, cha mẹ nghiêm khắc nhưng cũng phải khéo léo dạy bảo con chứ không được áp đặt hay chửi bới. Sự thấu tình, đạt lý ở nữ già làng tuổi 65 không chỉ giúp đời sống người dân cải thiện mà tình làng nghĩa xóm thêm khăng khít.
Ngoài ra, nhờ có bà Puih Phyim giỏi dân vận, khéo hòa giải mà đời sống người dân làng Dọch Tung đến nay ngày càng nhiều khởi sắc. Tỷ lệ học sinh ra lớp đạt 100%, tình trạng hôn nhân cận huyết thống, hủ tục chôn chung được đẩy lùi; toàn làng chỉ còn 3 hộ nghèo đều là các hộ không còn sức lao động. Đời sống văn hóa tinh thần ngày càng tiến bộ, tình hình an ninh trật tự luôn được đảm bảo. Hiện nay, vì tuổi cao, bà đã xin nghỉ công việc trưởng thôn. Nhân dân trong làng tiếp tục tín nhiệm bầu con gái bà - chị Rơ Mah Blơi giữ chức vụ Trưởng thôn kiêm Bí thư Chi bộ.
Chia sẻ về nguyện vọng để giúp vùng đồng bào DTTS vươn lên phát triển trong vai trò Người có uy tín của làng Dọch Tung, bà Puih Phyim cho hay: Hiện nay, điều mình quan tâm nhất là bình đẳng xã hội. Nếu làm tốt được công tác này thì sẽ thắt chặt tình đoàn kết dân tộc, thu hẹp dần khoảng cách giàu nghèo. Người nghèo sẽ không còn ái ngại, tự ti về hoàn cảnh và được hộ có kinh tế khá giả trong làng tiếp sức trong việc làm ăn, phát triển kinh tế. Từ đó, các hộ nghèo sẽ vươn lên thoát nghèo bền vững, đóng góp vào công cuộc xây dựng NTM tại địa phương.
BV