Quyết tâm xóa bỏ hủ tục trong vùng đồng bào DTTS ở Đăk Glei

Từ những hủ tục lạc hậu...

Đăk Glei là huyện biên giới, nằm ở phía bắc của tỉnh Kon Tum. Huyện có 11 xã và 01 thị trấn, với 93 thôn, làng; dân số toàn huyện có 13.389 hộ, trong đó, đồng bào DTTS chiếm 87% dân số toàn huyện, chủ yếu là dân tộc Gié Triêng, Xơ Đăng. 

Trong ký ức của già làng A Tong ở thôn Đăk Boók, xã Đăk Plô, huyện Đăk Glei, những hủ tục, phong tục lạc hậu như tục cõng củi; ốm đau nhờ đến thầy cúng, thầy mo và cúng trâu, bò; người chết xấu không chôn cất; tục kiêng kị khi có dê, chó, mèo chết hoặc đẻ trong kho lúa… diễn ra thường xuyên trong thôn. Điển hình năm 2019 khi có người trong thôn đi làm rẫy không may chết do nổ mìn, bà con trong thôn không một ai đến thăm viếng.

Già làng A Tong nhớ lại: “Hủ tục hồi xưa của ông già thì làm nhiều chuyện lắm, cúng bò cũng có, trâu cũng có. Con dê của nhà bố mà nó đẻ chỗ nhà họ thì bắt đền nhà bố này. Bắt đền phải đưa ché hồi xưa, còn phạt thêm mình nữa”.

Những hủ tục, phong tục lạc hậu đó chính là rào cản phát triển kinh tế – xã hội của địa phương, do người dân tốn nhiều chi phí và thời gian khi thực hiện các hủ tục, phong tục lạc hậu là một nguyên nhân dẫn đến nghèo đói. Bên cạnh đó, còn gây ra tình trạng mất đoàn kết trong cộng đồng thôn.

Già làng A Tài ở thôn Bung Tôn, xã Đăk Plô, huyện Đăk Glei cho hay: “Đó là ảnh hưởng thật, như mình nuôi được một con trâu thì thầy cúng bảo con trâu đó cắn, húc thì thịt con trâu đi. Thôi lỗ quá mua mấy chục tấm dồ đôi mà thịt. Khổ lắm! Không có lợi cho mình gì hết, càng làm thịt càng nghèo”.

...Đến sự quyết tâm xóa bỏ các hủ tục

Những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng với sự cố gắng, nỗ lực của Đảng bộ huyện, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong huyện, kinh tế - xã hội của huyện Đăk Glei nói chung, trình độ dân trí nói riêng của đồng bào DTTS đã có nhiều chuyển biến tích cực. 

Qua rà soát, toàn huyện Đăk Glei đã xóa bỏ được 15 hủ tục, hiện còn 6 hủ tục tồn tại ở các thôn, làng đồng bào DTTS, gồm tục cõng củi; tục tảo hôn; tục ốm đau dài ngày không khỏi nhờ đến thầy cúng, thầy mo; tục người chết xấu bà con hàng xóm kiêng không đến chia buồn gia đình; tục cõng người chết; tục kiêng kỵ khi có dê, chó, mèo chết hoặc đẻ trong kho lúa.

Vì vậy, Huyện ủy Đăk Glei đã xây dựng kế hoạch và chỉ đạo đảng ủy các xã triển khai song song 3 cuộc vận động, đó là Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào DTTS, làm cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững”; Cuộc vận động xóa bỏ các hủ tục; Cuộc vận động phụ nữ không sinh con thứ 3.

Là địa phương còn nhiều hủ tục chưa được xóa bỏ nhất trên địa bàn huyện Đăk Glei, thời gian qua, Đảng ủy xã Đăk Plô đã huy động cả hệ thống chính trị xã vào cuộc tuyên truyền, vận động người dân xóa bỏ các hủ tục. Qua đó, tạo sự chuyển biến tích cực, người dân đã từng bước thay đổi nếp nghĩ, hiện tục cõng củi, tục kiêng kị đã được người dân dần loại bỏ.

Ông A Ná - già làng thôn Bung Tôn, xã Đăk Plô cho biết: Đảng ủy, UBND xã đã tuyên truyền về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước là xóa bỏ dần các hủ tục, nên ở đây bà con bây giờ cũng xóa bỏ dần cái đó. Giờ đau ốm là bà con đến bệnh xá, bệnh viện để chữa trị chứ không còn nhờ thầy mo cúng như trước nữa. Tục kiêng kị thì cũng bỏ dần. Vừa rồi có người chết xấu bà con trong làng cũng đã đến viếng thăm, không còn như ngày trước.

Triển khai từ giữa năm 2021 đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Đăk Glei đã tổ chức 152 buổi tuyên truyền tại 93 thôn, làng và vận động được hơn 4.620 hộ đăng ký cam kết xóa bỏ các hủ tục. Đồng thời, đưa nội dung này vào hương ước, quy ước của các thôn, làng.

Ông A Phương - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Đăk Glei cho biết: Để xóa bỏ các hủ tục là việc làm không thể một sớm, một chiều mà phải thường xuyên, lâu dài. Vì vậy, Huyện ủy đã chỉ đạo các cấp, ngành, đoàn thể, thực hiện một cách liên tục, kiên trì cùng với sự linh hoạt, đổi mới về phương pháp, cách thức, phù hợp với đặc điểm của mỗi địa bàn khu dân cư, nhằm đảm bảo vừa xây dựng đời sống văn hóa mới, vừa gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên địa bàn huyện.

Cùng với đó, huyện phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng làm công tác tuyên truyền ở cơ sở, trong đó đặc biệt coi trọng vai trò của già làng, trưởng thôn, người tiêu biểu có uy tín ở thôn, làng; tuyên truyền để thế hệ trẻ tránh xa và nâng cao ý thức trách nhiệm cùng cộng đồng đấu tranh, đẩy lùi các hủ tục. Mục tiêu đến năm 2025 sẽ xóa bỏ các hủ tục, phong tục lạc hậu.